Монголын улсын түүхэн их таван бүтээн байгуулалт
Эх сурвалж: uid.mn
1961 он буюу Ардын хувьсгалын 40 жилийн ойд зориулж Монгол Шуудан буюу одоогийн Монгол Шуудан ХК нь 7 сери бүхий марк гаргасан түүхтэй. Уг цуврал маркд Их бүтээн байгуулалтын 5 барилга байгууламжаас гадна 2 төрлийн хөдөлмөрч нийгмийн 2 марк байдгаараа онцлогтой. Ийнхүү энэхүү барилга их бүтээн байгуулалтууд нь Монгол улсын түүхэн дурсгалт барилга байгууламжийн нэг, биет соёлын салшгүй өв бөгөөд олон жилийн түүх дурсамжийг агуулсаар одоог хүртэл сүндэрлэж байгаа билээ.
"СУРУГА МОНГОЛ"-ын хэрэгт Генерал Б.Хурц, ЦЕГ-ын дарга асан М.Ганболд, Хууль зүйн дэд сайд асан Ц.Уугангэрэл, УЕП асан М.Энх-Амгалан, "буурал" А.Гансүх нарыг ШАЛГАЖ БАЙНА
Эх сурвалж: ergelt.mn. 2022.09.12. Ц.Амундра
ХУУЛЬ ЗҮЙ, ДОТООД ХЭРГИЙН САЙД Х.НЯМБААТАР "СУРУГА МОНГОЛ"-ЫН ХОХИРОГЧИЙГ ЯПОНООС АВЧРАХААР ХУУЛЬ ХЯНАЛТЫНХАН ХӨӨЦӨЛДӨЖ БАЙГАА. 70 ГАРУЙ НАСНЫ ХҮН БАЙДАГ. ГАДААДЫН ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧДЫГ ДЭЭРЭМДДЭГ БАЙДЛЫГ ЭЦЭС БОЛГОНО" ГЭЖ МЭДЭГДЭВ. ТЭГВЭЛ "СУРУГА МОНГОЛ"-ЫН ХЭРЭГТ ГЕНЕРАЛ Б.ХУРЦ, ЕРӨНХИЙ ПРОКУРОР АСАН М.ЭНХ-АМГАЛАН, ЦЕГ-ЫН ДАРГА АСАН М.ГАНБОЛД, ХУУЛЬ ЗҮЙН ДЭД САЙД АСАН Ц.УУГАНГЭРЭЛ, "БУУРАЛ" ХОЧИТ А.ГАНСҮХ, "МОН-УРАН"-НЫ Б.НАРАНХҮҮ НАР ОРОЛЦСОНЫГ ЭРГЭЛТ.МН МЭДЭЭЛЛИЙН САЙТЫН "ЭРЭН СУРВАЛЖЛАХ НЭГДЭЛ"-ЭЭС НОЦТОЙ БАРИМТААР ИЛЧИЛЖ БАЙНА
2017 оны аравдугаар сарын 17-нд “Суруга Монгол” ХХК-иас “Нью даун таун” гэх компани 10 га газар авсан байдаг. Анхаарал татсан зүйл нь, “Нью даун таун” ХХК өмнө нь үйл ажиллагаа явуулж байгаагүй буюу үүсгэн байгуулагдсанаасаа ердөө 15-хан хоногийн дараа “Суруга Монгол” ХХК-иас 10 га газар авсан болж таарав. Байгуулагдаад ердөө 15 хоногийн дараа хотын “А” зэрэглэлийн бүсэд байршилтай 10 га газрыг эзэмшиж эхэлсэн гэхээр энэ компанийн цаана чухам хэн байна вэ гэдэг хардлага эрхгүй төрнө. Эндээс хардлагаас хөвөрдөж цааш хөөвөл маш ноцтой гэмт хэргийн сэжүүр илэрч байна.
Тодруулбал, “Нью даун таун” ХХК анх долоон хувьцаа эзэмшигчтэй, бүгд яг ижил 16 хувийн хувьцаатайгаар байгуулагджээ. Тухайлбал, Маньбадрахын Ганболд, Цогоогийн Уугангэрэл, Бибишийн Билэгсайхан, Цэрэнбатын Чинбаяр, Наранхүүгийн Эрдэнэ, Батсүхлангийн Одончимэг, Даваадоржийн Энэрэл нар анхны хувьцаа эзэмшигч буюу үүсгэн байгуулагчаар бүртгэгдсэн байна. Хамгийн ноцтой нь тэд цөм өндөр албан тушаалтнууд буюу “Суруга Монгол” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал, УИХ-ын гишүүний төрсөн хүү, төрсөн эгч, Тагнуулын ерөнхий газрын дарга, Цагдаагийн ерөнхий газрын дарга, Хууль зүйн дэд сайд зэрэг өндөр албан тушаал хашиж байсан хүмүүсийн хамтран байгуулсан компани болох нь илэрч байгаа юм.
“Нью даун таун” ХХК-ийг үүсгэн байгуулагчид
1.Маньбадрахын Ганболд- Хууль зүйн ухааны доктор, Хошууч генерал цолтой. 1997 онд ЦЕГ-ын Зохион байгуулалттай гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсийн анхны дарга, 2001 онд Эрүүгийн цагдаагийн газрын дарга, 2006 онд Цагдаагийн Ерөнхий газрын дарга, 2008 онд буюу Н.Энхбаярыг Ерөнхийлөгч байх үед ҮАБЗ-ийн Нарийн бичгийн дарга, 2012 онд Монгол Улсаас БНАСАУ-д суух Онц бөгөөд бүрэн эрхт элчин сайдаар тус тус томилогдож ажилласан.
.jpeg)
2.Цогоогийн Уугангэрэл- Цагдаагийн Ерөнхий газрын Тусгай тасгийн дарга, Тагнуулын ерөнхий газрын Төрийн тусгай хамгаалалтын газрын дарга, Гаалийн ерөнхий газрын дэд дарга, Хууль зүйн дэд сайдаар тус тус томилогдон ажиллаж байсан. Мөн дээр дурдсан хошууч генерал М.Ганболдтой хамт “Хос харцага” ХХК-ийн эзэмшдэг.
.jpeg)
3.Наранхүүгийн Эрдэнэ- УИХ-ын 2012, 2016 оны сонгуулиар Дундговь аймгаас УИХ-ын гишүүнээр сонгогдож ажилласан М.Наранхүүгийн төрсөн хүү. Н.Эрдэнэ нь аавынхаа “Дүнжингарав трейд” ХХК, “Дүнжингарав констракшн” ХХК, “Мон-Уран” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар ажилладаг.
4.Батсүхлангийн Одончимэг- УИХ-ын 2012, 2016 оны сонгуулиар Дундговь аймгаас УИХ-ын гишүүнээр сонгогдож ажилласан М.Наранхүүгийн төрсөн эгч.
.jpeg)
5.Даваадорж Энэрэл- Түүний ээжийг Батын Болор гэдэг. Б.Болор нь Авлигатай тэмцэх газрын дэд дарга, Тагнуулын ерөнхий газрын дарга асан Б.Хурцын төрсөн эгч.
6.Бибиш Билэгсайхан- “Суруга стандарт” ХХК, “Суруга трейдинг” ХХК, “Суруга партнерс” ХХК, “Суруга моторс” ХХК, “Суруга урбан центр” ХХК-иудыг “Проконсалтинг” ХХК-иар дамжуулан эзэмшихээс гадна гүйцэтгэх захирлаар нь ажилладаг.
7.Цэрэнбат Чинбаяр- “Суруга Монгол” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал бөгөөд “Суруга рөүд” ХХК, “Суруга инвестмент” ХХК, “Суруга жапан” ХХК-иудыг эзэмшдэг.
Тэгвэл хэн, ямар зорилгоор, бас яагаад УИХ-ын гишүүн, Тагнуулын ерөнхий газрын дарга, Цагдаагийн ерөнхий газрын дарга, Хууль зүйн яамны дэд сайд зэрэг өндөр албан тушаал хашиж байсан хүмүүсээр хувьцаа эзэмшигчдээ бүрдүүлсэн “Нью даун таун” ХХК-ийг байгуулж, тэгээд болоогүй “Суруга Монгол” ХХК-иас 10 га таслаж өгөх болов гэдэг ноцтой асуулт гарч ирнэ.
Энэ асуултад хариулт хайж эргэн санавал, 2012 оны хоёрдугаар сарын 28-ны өдөр “Суруга Монгол” ХХК-ийн Япон захирал 67 настай Цүнэяки Хара Хан-Уул дүүрэгт байрлах “Палас” зочид буудлын 609 тоот өрөөнөөс хар тамхины хэргээр баривчлагдсан байдаг. Улмаар Цүнэяки Харад эрүүгийн хэрэг үүсгэж, дөрвөн сар шахам хорьсон бөгөөд 2012 оны зургадугаар сард шүүх хурал нь болсон. Хачирхалтай нь, шүүхээс Цүнэяки Хараг хар тамхи хэрэглээгүй гэж үзээд, хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгосон байдаг. Цагдаагийн байгууллагаас “Хар тамхи хэрэглэж байхад нь үйлдэл дээр нь баривчилсан” хэмээн зарласан атал шүүхээс “Хар тамхи хэрэглээгүй” гэж дүгнэсэн нь зохион байгуулалттай гэмт хэргийн сэжүүр болсон. Өөрөөр хэлбэл, Цүнэяки Харад хэн нэгэн, хэсэг бүлэг этгээдүүд зохион байгуулалттайгаар хуурамч хар тамхины хэрэг тохсон юм биш биз гэх хардлага гарч ирсэн. Улмаар “Суруга Монгол” ХХК-д ажиллаж байсан болон Цүнэяки Харагийн орчуулагчийн нөхөр гэх Г.Г, Ц.Б нарыг бусдын захиалгаар Цүнэяки Харагийн зочид буудлын өрөөнд хар тамхи нуусан, ингэхдээ цагдаагийнхантай хамтарсан байж болзошгүй хэрэгт татсан. Гэвч энэ хэрэг шүүх дээр очоод хэрэгсэхгүй болсон байдаг. Ингээд хэн тэдэнд Цүнэяки Хараг хар тамхины хэрэг холбогдуулах захиалга өгсөн, хэргийн гол зохион байгуулагч нь хэн байв гэдэг асуултын хариулт олдолгүй байсаар хэрэг намжсан. “Суруга Монгол” ХХК-ийн захирал Цүнэяки Хараг ч энэ хэргээс болж, эндэх бүх зүйлээ хаяад нутаг буцсан байдаг.
Тэгвэл “Нью даун таун” ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигчдийг хардах нэг өнцөг байна. Тодруулбал, дээр дурдсанчлан 2012 оны хоёрдугаар сард “Суруга Монгол” ХХК-ийн захирал Цүнэяки Хара ХУД-т байрлах “Палас” зочид буудлын 609 тоот өрөөнөөс хар тамхины хэргээр баривчилсан. Бүтэн дөрвөн сар мөрдөн байцааж, хорьсны эцэст 2012 оны зургадугаар сард шүүхээс Цүнэяки Хараг хар тамхи хэрэглээгүй буюу буруугүй гэж цагаатгасан. Харин энэ хэргийг “Суруга Монгол” ХХК-ийг газар шунасан бүлэглэл хууль хяналтын байгууллагынхны оролцоотойгоор, маш нарийн төлөвлөгөөтэйгөөр зохион байгуулалттайгаар үйлдсэн байж болох хардлага гарч байсан. Тэгвэл “Нью даун таун” ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигчид буюу Тагнуулын Ерөнхий газар, Цагдаагийн Ерөнхий газар дарга, Хууль зүйн дэд сайдаар ажиллаж байсан дээрх хүмүүс “Суруга Монгол” ХХК-ийн Япон захиралд хар тамхины хэрэг “тохоход” оролцсон хүмүүс байж болзошгүй хардлага байна. Өөрөөр хэлбэл, Цүнэяки Харад хар тамхины хэрэг тохсоныхоо хариуд нь 10 га газраар “шагнуулсан” байж болох хардлага байгаа юм.
Харин А.Гансүх “Нью даун таун” ХХК-тай ямар холбоотой вэ гэдэг асуулт гарч ирнэ. Нэгдүгээрт, А.Гансүхийн төрсөн дүү А.Ганболд “Монгол корпорэйшн” ХХК-ийг эзэмшилдээ авснаасаа хойш 2017 оны аравдугаар сарын 12-нд “Суруга Монгол” ХХК-иас 23 га газар авч байсан. Түүнд ийнхүү 23 га газраа найр тавьж өгсөн хүн нь хар тамхины хэрэгт холбогдсоноосоо хойш Монголыг орхисон Цүнэяки Харагаас хойш “Суруга Монгол” ХХК-ийг удирдах болсон, одоогийн гүйцэтгэх захирал Ц.Чинбаяр. Харин Ц.Чинбаяр нь “Нью даун таун” ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигч юм. Ингээд харвал, А.Гансүх, түүний төрсөн дүү А.Ганболд нь “Нью даун таун” ХХК-тай, ялангуяа “Суруга Монгол” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Ц.Чинбаяртай салшгүй холбоотой нь нотлогдож байгаа юм. Хоёрдугаарт, Зам, тээврийн сайд асан А.Гансүх өөрийнх нь эрүүгийн хэрэг прокурорт шилжсэн 2017 оны арваннэгдүгээр сарын 2-ны өдөр Улсын Ерөнхий прокурор М.Энх-Амгалангийн төрсөн дүү М.Бат-Амгаланг “Нью даун таун” ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигч болгож, анхны долоон хувьцаа эзэмшигчээс нэгийг нь хассан байна. Ингэхээр энэ компанийн цаад эзэн нь А.Гансүх буюу хувьцаа эзэмшигчдээс хэнийг хасаг, хэнийг оронд нь оруулахыг тэр шийддэг дүр зураг харагдаж байна. Ийнхүү Улсын Ерөнхий прокурор М.Энх-Амгалангийн төрсөн дүү М.Бат-Амгалан хотын “А” зэрэглэлийн бүсэд 10 га газартай “Нью даун таун” ХХК-ийн долоон хувьцаа эзэмшигчийн нэг болсноор 1.4 га газартай болсон гэсэн үг юм.
.jpeg)
А.ГАНСҮХИЙГ ЗАМ, ТЭЭВЭР, БАРИЛГА, ХОТ БАЙГУУЛАЛТЫН ДЭД САЙД БАЙХ ҮЕД "СУРУГА МОНГОЛ" ХХК 37 ГА ГАЗРАА "МОНГОЛ КОРПОРЭЙШН" ХХК-Д АЛДАЖ БАЙЖЭЭ
Зам, тээврийн сайд асан А.Гансүхийг “Суруга Монгол” ХХК-тай хэзээнээс, хэрхэн яаж холбогдсон тухай түүхийг сөхвөл аль 2012 оноос эхэлдэг ажээ.
Тодруулбал, Барилга, үл хөдлөх хөрөнгийн салбарт 50 жилийн туршлагатай Японы “Суруга корпораци” 2003 оны нэгдүгээр сард Монголд “Суруга Монгол” гэх охин компаниа байгуулжээ. Ингээд “Суруга Монгол” ХХК нь нийслэлийн Хан-Уул дүүргийн XV хороо буюу Удирдлагын академаас зүүн тийш Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн хүртэлх эзгүй байсан 88 га газрыг эзэмшиж эхлэв. Тэд энэ газарт “Дөрвөн улирлын цэцэрлэг” хороолол буюу 3000 орчим айлын тансаг зэрэглэлийн нийтийн орон сууц, 400 орчим айлын амины орон сууц барихаар ажлаа эхлэв. Хоёр жилийн дараа, 2005 онд эхний гурван орон сууц буюу “Жапан таун” хотхон ашиглалтад орлоо. Улмаар УИХ-ын гишүүд, урлаг соёлын алдартнууд, уул уурхайн эзэд гээд эд хөрөнгөтэй, эрх мэдэлтэй бүхэн энэ хотхон руу цувж эхлэв. Тухайн үед “Жапан таун” хотхоны 140 м2 орон сууц л гэхэд 120 мянган ам.доллараар зарагдаж байсан нь зөвхөн баячуудын л төлж чадах үнэ байсан учраас тэр.
Эхний гурван орон сууц нь цөм борлуулагдаж, тансаг зэрэглэлийн хотхон гэдгээрээ танигдаад байтал 2012 онд “Суруга Монгол” ХХК-ийн барилгын тусгай зөвшөөрөл нь гэнэт үндэслэлгүйгээр цуцлагдав. Хууль ёсоор эзэмшдэг газартаа холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу барилгаа барьсан, оршин суугчид нь гомдол санал гаргаагүй байтал ямар учраас барилгын тусгай зөвшөөрөл нь цуцлагдсаныг “Суруга Монгол” ХХК-ийнхан хайгаад олоогүй байгаа юм. Тэр үед Зам, тээвэр, барилга хот байгуулалтын дэд сайдаар А.Гансүх ажиллаж байлаа. Өөрөөр бол, “Суруга Монгол” ХХК-ийг Улаанбаатарт барилга барих, барихгүйг шийдэх эрх мэдэл нь А.Гансүхэд байжээ гэсэн үг.
Арга мухардсан “Суруга Монгол” ХХК-ийнхан “авлига” болгож “Монгол корпорэйшн” гэх компанид 37 га газар өгч байж барилгын тусгай зөвшөөрлөө сэргээлгэжээ. Хамгийн ноцтой нь, тухайн үед “Монгол корпорэйшн” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар Ц.Буянцогтоо ажиллаж байсан байгаа юм. Ц.Буянцогтоо бол хожим нь УИХ-ын дарга асан З.Энхболдын зөвлөхөөр ажиллаж байсан буюу ардчилсан хувьсгалаас хойш түүнээс “салаагүй” хүн. А.Гансүх ч мөн адил З.Энхболдыг Төрийн өмчийн хорооны дарга болсон цагаас нь дэргэд нь байж, Төрийн өмчийн хорооны хууль эрхзүйн хэлтсийн даргаар ажиллаж явсан түүний хүн байв. Өөрөөр бол, А.Гансүх “Суруга Монгол” ХХК-ийг барилгын тусгай зөвшөөрлөөр нь “шантааж” хийх замаар З.Энхболдын хамаарал бүхий “Монгол корпорэйшн” ХХК-д 37 га газрыг нь тасдан олгуулсан гэх дүр зураг харагдаж байгаа юм. Ингээд “Монгол корпорэйшн” ХХК-ийнхан “Суруга Монгол” ХХК-иас салгаж авсан 37 га газар газраа хоёр хувааж, талыг нь УИХ-ын гишүүн Б.Чойжилсүрэнгийн “Хурд” группт өгсөн бөгөөд одоо тэр газарт “Хүннү-2222” хороолол сүндэрлэсэн. Харин үлдсэн тал газартаа “Монгол корпорэйшн” ХХК-ийнхан өөрсдөө орон сууцны хотхон захиалан бариулж байгаа ажээ.
Хамгийн ноцтой нь, “Монгол корпорэйшн” ХХК удалгүй А.Гансүхийн мэдэлд иржээ. Тодруулбал, А.Гансүхийн төрсөн дүү А.Ганболд нь “Эм Жэй Ти” ХХК-ийг 100 хувь эзэмшдэг. Тэгвэл энэ компани нь “Монгол корпорэйшн” ХХК-ийн хувьцааны 99.8 хувийг эзэмшиж эхэлсэн байна. Түүгээр зогсохгүй, А.Ганболд “Монгол корпорэйшн” ХХК-ийг хувьдаа авсныхаа дараа “Суруга Монгол” ХХК-иас 2017 оны аравдугаар сарын 2-нд дахин 23 га газар авсан байна. Ингэж Японы “Суруга Монгол” ХХК-ийн мэдэлд байсан 60 га газар А.Гансүхээр дамжин “Монгол корпорэйшн” ХХК-д иржээ.
Нэгтгэж харвал, А.Гансүх Зам, тээвэр, барилга хот байгуулалтын дэд сайд, сайд байхдаа “Суруга Монгол” ХХК-ийн барилгын тусгай зөвшөөрлийг цуцалсан. Улмаар “Суруга Монгол” ХХК-иас “Монгол корпорэйшн” ХХК-иар дамжуулан 37 га газар “авлига” хэлбэрээр авч, хариуд нь барилгын тусгай зөвшөөрлийг нь сэргээж өгсөн. Үүнийхээ дараа “Монгол корпорэйшн” ХХК-ийг төрсөн дүү А.Ганболдынхоо эзэмшилд авч, “Суруга Монгол” ХХК-иас дахин 23 га газар авсан. Нөгөөтээгүүр, "Суруга Монгол" ХХК-ийн Япон захирлыг Монголоос хөөж явуулах төлөвлөгөөнд оролцсон. Үүнд нь оролцсон хууль хяналтынханд “шагнал”-ыг нь өгөхийн тулд “Нью даун таун” ХХК-ийг байгуулж, тэднийгээ хувьцаа эзэмшигч болгосон. Улмаар Ц.Чинбаяртай “тохиролцсон” ёсоор “Нью даун таун” ХХК-д 10 га газар гаргуулж, хувьцаа эзэмшигч тус бүрд 1.4 га газар өгсөн. Гэвч тооцоолоогүй асуудал дэгдэж, өөрийнх нь шинэ төмөр замтай эрүүгийн хэрэг прокурорт шилжсэн. Тэгмэгц нь Улсын Ерөнхий прокурор М.Энх-Амгаланд “Нью даун таун” ХХК-ийн 16 хувийн хувьцаа буюу 1.4 га газар санал болгосон. Тэд тохиролцож, М.Энх-Амгалангийн дүү М.Бат-Амгалан “Нью даун таун” ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигч болж, А.Гансүхийн эрүүгийн хэрэг хэрэгсэхгүй болсон дүр зураг харагдаж байгаа юм.
"СУРУГА МОНГОЛ"-ын хэрэгт Генерал Б.Хурц, ЦЕГ-ын дарга асан М.Ганболд, Хууль зүйн дэд сайд асан Ц.Уугангэрэл, УЕП асан М.Энх-Амгалан, "буурал" А.Гансүх нарыг ШАЛГАЖ БАЙНА
.png)
Сурвалжилга: "Гоожингийн өндөр"-ийг нурааж, цэцэрлэг барина
Эх сурвалж: news.mn. 2022.08.02. А.Цээсүрэн
News.mn агентлаг 2019 оноос “Аврал эрсэн Гоожингийн өндөр” сурвалжлагаараа түүхэн дурсгалт барилгын асуудлыг хөндсөн. Ад шоо үзэгдсэн энэ "балгас"-ыг нэн даруй авран хамгаалах шаардлагатайг судлаачид хэлж сануулсаар л байгаа.
Хотын дарга Д.Сумъяабазар шинэ оны босгон дээр /2021.12.29/ түүхэн барилгыг хамгаалалтад авах тухай захирамж гаргаж буйгаа зарлаж шоудсанаас хойш долоон сар өнгөрчээ. Мөн хувийн эзэмшилд очсон газар эзэмших эрхийг нь цуцалж, шүүхээр түүхэн барилгын үнэлгээг эцэслэн тогтоохоор болсон.
Гэвч өдийг болтол дорвитой ажил хийсэнгүй. Албаныхнаас энэ талаар тодруулахад судалгааны ажил хийж, үнэлгээг нь шүүхээр тогтоохоор ажиллаж байна гэх хариултыг өгдөг. Харамсалтай нь ахисан ажилгүй, тухайн газрын эзэдтэй ч уулзаагүй гэдгийг эх сурвалж мэдээлсэн юм. Тиймээс түүхэн барилгын өмчлөл болон сэргээн засварлах ажил хэзээ эхлэх талаар дахин сурвалжиллаа.
Оршин суугчдын зүгээс "Энэ түүхэн барилгыг сэргээн засварлана гэсэн боловч өдийг болтол юу ч хийсэнгүй. Үнэхээр засч янзлаад музей байгуулбал сайхан л байна" гэж байлаа.
"Гоожингийн өндөр"-ийг 1992 онд нийслэлийн өмчид шилжүүлэх тушаалыг тухайн үеийн Эдийн засгийн коллежийн захирал Р.Амаржаргал гаргаж байсан. Уг тушаалд 58.500 төгрөгийн үнэтэй "Гоожингийн өндөр" гэх есөн айлын хоёр давхар сууцыг актлан, данснаас хасч, түүхийн дурсгалт барилгын хувьд Улаанбаатар хотын Ардын хурлын гүйцэтгэх захиргааны мэдэлд шилжүүлсүгэй гэжээ. Гэвч нийслэлийн удирдлагууд тухайн үед өмчөөр бүртгэж аваагүй. Одоо газар эзэмшигчид тэрбум төгрөгөөр газрыг үнэлж буй юм.
Нийслэлийн Засаг даргын зөвлөх Д.МӨНХ-ЭРДЭНЭ:
-“Гоожингийн өндөр” барилгын өмчлөлийн асуудлыг судалж, тогтоохоор нийслэлийн захиргааны хэргийн шүүхэд хандсан. Шүүх хурал нь түр хойшилсон. Бидний зүгээс шүүхийн шийдвэрээ дагана. Тухайн газрын эзэд харилцан тохиролцох санал тавьсан. Хотын дарга Д.Сумъяабазар шинэ оны босгон дээр /2021.12.29/ түүхэн барилгыг хамгаалалтад авах тухай захирамж гаргасан. Уг шийдвэрийн дагуу Ерөнхий сайд асан Т.Намнансүрэнгийн гэр музей болгон тохижуулах судалгаа хийж, зураг төсөл нь бэлэн болсон. Бид тухайн газар дээрээ музей болгон тохижуулах хатуу байр суурьтай байгаа. Түүхэн дурсгалт барилгын газар нь түүхтэй учраас миний хувьд нүүлгэн шилжүүлэхгүй гэж бодож буй. Газрын эздийн зүгээс байшингаа аваад, газраа өгчих гэдэг санал тавьсан. Бид зөвшөөрөөгүй. Хэрвээ тэрбум төгрөг нэхэмжлэх юм бол шүүхийн шатанд шинжээч томилж, ажиллана. Гэвч одоо тийм шатанд шүүх хурал болоогүй байна.
Хэрвээ тухайн газар дээр одоогийн барилгыг музей болгон сэргээн засварлавал мэргэжлийн сэргээн засварлагчидтай хамтран ажиллана. "Гоожингийн өндөр" барилгын 1988 онд сэргээн засварлах анхны зураг төслийг хийж байсан. Тэр үед зураг төсөл нь бидэнд бий.
Нийслэлийн Соёл урлагийн соёлийн хэлтсийн дарга Г.ЖАНЦАНСАМБУУ:
-"Гоожингийн өндөр"-ийн асуудал шүүхийн шатанд очоогүй байгаа. Манайхаас тухайн газрын эздэд сануулах бичиг хүргүүлсэн. Бид энэ асуудлаар дорвитой ажил хийгээгүй л байна.
Газрын эзэмших эрхийг цуцлахдаа үйл ажиллагаа явуулахгүй байна гэдгээр цуцалсан. Гэтэл тэнд үйл ажиллагаа явуулах зөвшөөрлийг өөрсдөө хориглож буй. Учир нь барилгыг нь нураах гэхээр соёлын өв гэнэ. Байшинг нь нураахгүй ашиглах гэхээр хүн амьдрах боломжгүй гэх мэргэжлийн хяналтын дүгнэлттэй. Тог цахилгаан, дулаан, ус ч байхгүй газар яаж үйл ажиллагаа явуулах вэ дээ.
Газар дээр нь байгаа үл хөдлөх хөрөнгийг нь авчих гэхээр ажил нь урагшилдаггүй. Анх үнэлгээ хийлгэхэд тэрбум төгрөг гэж гарсан. Гэвч бид соёлын өвийн барилгыг анх худалдаж авсан үнээр нь авчих гэдэг саналь тавьсан. Тэр үнийг нь хэлэх боломжгүй. Бид цэцэрлэг барих зөвшөөрөл гаргахдаа хэдэн давхар барилга барихаа хэлээд өгчих, өөр зориулалтаар барилга барьвал цуцалчих гэж нийслэлд хандсан. Биднийг Д.Мөнх-Эрдэнэ "Шүүхэд хандчих" гээд захиргааны хэргийн шүүхэд хандсан чинь анхан шатны шүүхээс хоорондоо эвлэрэх аман шийдвэр гарч, хурал нь хойшилсон" тухай ярилаа.
Архитектор Г.НЯМЦОГТ:
-Түүх, соёлын дурсгалыг сэргээн засварлах газрыг 1973 оноос байгуулсан түүхтэй. Хэрэв өдий хүртэл ажилласан бол үйл ажиллагаа нь цэгцэрчихсэн, олон улсын түвшинд хүрчихсэн байх байлаа. Гэвч 1993 хувьчлагдаж, үйл ажиллагаа нь бүрэн зогссон. Тус газар түүх соёлын дурсгалт барилгын бүх зураг төслийг хийж батлуулаад, сэргээн засварлалтын ажлыг хийдэг байсан. Дотроо мужааны цех, керамик үйлдвэр гээд сэргээн засварлалтын бүх төрөл багтдаг байв. Тэндээс төрөн гарсан доктор цолтой мэргэжилтэн олон бий. Одоо энэ газар ажиллаж байсан мэргэжилтнүүд ахмад настан болж, цөөн үлджээ.
Түүх, соёлын дурсгалыг сэргээн засварлах газар байх үед улсаас бодлогоор өв соёлын дурсгалт барилгуудыг ээлж дараагаар нь сэргээн засахаар ажиллаж байсан. “Гоожингийн өндөр” барилгын ойролцоо Улаанбаатар хотын музей, Г.Дэмид жанжны байшин, төмрийн завод гэх мэт түүх соёлын дурсгалт барилга олон бий.
Тэр дундаас 1988 онд “Гоожингийн өндөр”-т судалгаа хийж, сэргээн засварлалтын ажлын зургийг нь хүртэл хийсэн. Харамсалтай нь, газар нь хувьчлагдсаны улмаас энэ бүх ажил цаасан дээр л үлдсэн дээ.
Миний хувьд хоёр, гурван жилийн өмнө “Гоожингийн өндөр” барилга дээр Аса аварга Д.Дагвадоржтой хамт очсон. Өмнө нь ч хэд хэдэн удаа очиж байсан. Ер нь сэргээн засварлахдаа тухайн түүхэн барилгын дүр төрхийг хадгалах нь хамгийн чухал. “Гоожингийн өндөр” барилгыг нэн яаралтай хамгаалалтад авч, өмчлөлтэй болгож, тухайн газрыг цэвэрлэх шаардлагатай. Барилгын дотор тал нь шатсан.
Хоёрдугаарт, тухайн барилгын эргэн тойронд өндөр өндөр орон сууц бариад газар гэх юм үлдээгүй. Түүх, соёлын дурсгалт барилгыг буулгаад, эргүүлээд тэр чигээр нь өөр газар барьдаг нэг арга бий. Энэ бол олон улсад ашигладаг сэргээн засварлалтын арга. Энэ мэт түүхэн барилгыг авран хамгаалахын тулд Түүх, соёлын дурсгалт барилгыг сэргээн засварлах газрыг дахин байгуулах шаардлагатай. Монголын сэргээн засварлалтын мэргэжилтнүүд төсөв мөнгийг нь шийдээд өгвөл сайн ажиллаж чадна. Орчин цагт ур чадвартай мэргэжилтнүүд, техник технологи, багаж тоног төхөөрөмж хангалттай болсон" гэж өмнө нь хэлж байв.
Түүхч Д.Өлзийбаатар: Шатсан “East” төвийн бууринд “Бат гүн” гэх шорон байсан
Эх сурвалж: gogo.mn, 2022.06.30. Э.Оргил
Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар төрийн шагналт түүхч, түүхийн ухааны доктор Д.Өлзийбаатартай уулзлаа. Уулзалтаар Баянзүрх дүүргийн 15-р хорооны нутаг дэвсгэр, XIII хороолол буюу Зүүн дөрвөн замын автобусны буудлын урд талд байрлах шатсан “East” төв орчмыг цэцэрлэгт хүрээлэн болгох тухай санаачилгаа танилцуулан, түүхийн талаас нь зөвлөлдөв.
Түүхч Д.Өлзийбаатар “East” төвийн бууринд “Бат гүн” гэх шорон байсан. 1912 онд Олноо өргөгдсөн Богд хааны зарлигаар Их хүрээний зургийг бурхач Жүгдэрээр ахлуулан нэртэй бурхач, зураачид бүтээсэн. Тус бүтээлд “Бат гүн” шоронг тодорхой дүрслэн буулгасан байдаг.
Манжийн үеэс л улбаатай шорон байгаа юм. Хожим Ардын засгийн жилүүдэд өөрчлөгдөн, Төв гяндан буюу хорих байр болж, олноо “Бат цагаан” шорон хэмээн нэрлэгдэх болсон. Тухайн үеийн шоронгууд өндөр модон шургааган хашаатай байсан гэдэг. Тиймээс тэндээс хоригдлууд оргож чаддаггүйн дээр барилга нь цагаан өнгөтэй байсан тул олон түмэн тийн нэрийдсэн. Эх орныхоо төлөө тэмцэж байсан олон эр тэнд хоригдож байсан түүхтэй. 1950-иад оны сүүлчээр шоронгийн үйл ажиллагаа зогсож, арьс өнгөний эмнэлэг болсон. Эмнэлгийн байдлаар үйл ажиллагаагаа явуулж байгаад 1990-ээд оны үед барилга нь муудаж, жоом, бясаа үүрлэх болсон тул сууриар нь нураасан юм.
Удалгүй “East” төв гэх худалдаа, үйлчилгээний байгууламж бий болсон. Ер нь “East” төвийн тэр орчимд Богд хааны үеэс Америкийн пүүсүүдийн оффис байрлаж байсан тул “Американ дэнж” гэж нэрлэдэг байсан. Харин тэр хэсгээс зүүн тийш Офицеруудын ордон хүртэлх хэсгийг “Консулын дэнж” хэмээн нэрийддэг байв. “East” төвийн ойр орчим болоод түүнээс зүүн зүгт Энхтайваны өргөн чөлөөгөө дагасан замын хоёр талаар түүхэн дурсгалт барилга, байгууламж олон бий. Тиймээс Хотын даргын гаргаж буй цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулах санаачилгыг дэмжиж байгаа. Түүхчид маань ч дуу нэгтэйгээр дэмжих байх. Ер нь эх орон, газар шорооныхоо төлөө тэмцэж байсан олон хүнийг хүндэтгэж, түүхээ таниулсан дурсгалын цэцэрлэгт хүрээлэн болгох хэрэгтэй. Иргэд ч амралт, чөлөөт цагаа өнгөрөөх ногоон байгууламжтай болно шүү дээ” хэмээв.
Энэ үеэр Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар “Бид иргэд рүүгээ чиглэж, иргэдийн амьдрах орчныг сайжруулж, ногоон байгууламжуудыг нэмэгдүүлэхээр зорин ажиллаж байгаа. Зөвшөөрөлгүй гарааш, хашаа, хайсыг ч үе шаттай буулгаж байна. Гэхдээ иргэдийн дунд гарааш, хашаа, хайсыг буулгаж, чөлөөлсөн талбарыг хэн нэгэн өмчлөөд авчихдаг гэх ойлголт байна. Өмнө нь тийм байсан байж болох ч одоо бол тийм зүйл байхгүй. Бид чөлөөлсөн талбаруудаа нийтийн эдэлбэрт бүртгэж, иргэд амарч, зугаалах таатай орчныг бүрдүүлэн, ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх зорилготой” гэв.
Хотын дарга өнгөрсөн даваа гарагт “East” төвийн газар дээр ажиллаж, цэцэрлэгт хүрээлэн болгох асуудлаар эзэмшигч аж ахуйн нэгжийн удирдлагыг хэлэлцээрийн ширээнд урьсан юм.
"270 тэрбум төгрөгөөр дэд бүтэц байгуулбал гэр хорооллын 128 мянган өрхийг орон сууцанд оруулах боломжтой"
Эх сурвалж: ikon.mn, 2022.05.03
Гэр хорооллын газрыг дахин төлөвлөн барилгажуулах төсөл 2010 оноос хэрэгжиж эхэлсэн.
Өдгөө гэр хорооллын нийт 28 байршилд 43 төсөл хэрэгжүүлэгч шалгаран ажиллаж, энэ хугацаанд 2,519 нэгж талбарт газар чөлөөлөн, 11,755 айлын орон сууцыг ашиглалтад оруулаад байна. Тэгвэл өнөөдөр гэр хорооллын газрыг дахин төлөвлөн барилгажуулах төслийн анхны хаалтын ажиллагаа болж, Сүхбаатар дүүргийн 9 дүгээр хороонд дахин төлөвлөлтийн төсөл хэрэгжүүлсэн “Монтед констракшн” ХХК-ийн ажлыг дүгнэж, төслийн үр дүнг хүлээн авлаа.
Нийслэлийн Засаг даргын Барилга, орон сууц, үйлдвэр, технологийн паркийн асуудал хариуцсан орлогч Б.Сүхбаатар “Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн төсөл нь Сүхбаатар дүүргийн долдугаар хороолол орчимд газар чөлөөлснөөр анх эхэлж байсан. 2014 онд төсөл хэрэгжүүлэгчээр шалгарсан “Монтед констракшн” ХХК өнөөдөр ажлаа хүлээлгэн өгч байна. Компаниуд маань эхнээсээ ийн ажлаа хүлээлгэж өгч байгаатай зэрэгцээд олон талбарт гэр хорооллыг орон сууцжуулах ажил эхэлж байна. Инженерийн шугам сүлжээ татах, түүний төсөвт өртгийг нийслэлээс үе шаттай шийдэж байгаа” хэмээлээ.
“Монтед констракшн” ХХК нь Сүхбаатар дүүргийн 9 дүгээр хороо “Ү” хэсэгчилсэн талбайн нийт 4.8 га, 79 нэгж талбар бүхий газарт үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлсэн. Энэ хугацаанд 36 айлын газар чөлөөлж, нийт 875 айлын 11 блок орон сууц барьж, ашиглалтад оруулжээ. Инженерийн шугам сүлжээ, дэд бүтэц татах нь л хамгийн хүндрэлтэй байсан гэдгийг тус компанийн гүйцэтгэх захирал, төслийн удирдагч Г.Энхболд хэлж байлаа.
Нийслэлийн иргэдийн 50 хувь нь орон сууц, 50 хувь нь гэр хороололд амьдарч байна. Гэр хорооллыг орон сууцжуулах төсөлд дэд бүтэц хүрэх боломжтой 128 мянган өрхийг хамруулах боломж бий. Үүнд 270 тэрбум орчим төгрөг шаардлагатай. Инженерийн шугам сүлжээ хүрэх боломжгүй үлдсэн талбарт гэр хорооллын шинэчилсэн зохион байгуулалт төслийг хэрэгжүүлнэ гэдгийг албаныхан онцолж байлаа.
Эх сурвалж: Нийслэлийн Сургалт, судалгаа, олон нийттэй харилцах газар
"Ургалт нь зогссон улиасыг 2017 онд тайрч, сийлбэр хийсэн"
Эх сурвалж: ikon.mn, 2022.05.03
“Чингэлтэй дүүргийн 5 дугаар сургуулийн зүүн талд байрлах моддыг тайрч, сийлбэр хийж байна” гэх тайлбартай зураг цахим орчинд тархсан. Уг зураг нь 2017 оных бөгөөд СУИС-ийн оюутнууд ургалт нь зогссон моддын сууринд сийлбэр хийсэн юм.
Нийслэлийн хэмжээнд ногоон байгууламжийн арчилгаа, усалгаа, мод шохойдолт, цэвэрлэгээний ажлуудыг тогтмол хийдэг.
Энэ хүрээнд ургалт нь зогссон дээрх гурван улиасыг 2017 онд тайрч, үлдсэн суурин дээр нь тухайн үеийн СУИС-ийн төгсөх ангийн оюутнууд бүтээлээ сийлжээ.
Энэ тухай Чингэлтэй дүүргийн ТҮК-ийн захирал Э.Ганчимэг “Амьд моддыг тайраад, сийлбэр хийнэ гэж байхгүй. Бид ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр ажиллаж байна” хэмээв.
Нийслэлийн хэмжээнд ногоон байгууламжийн арчлалт, бүтээн байгуулалтын ажил эхэлсэн. Энэ хүрээнд мөн мод цэвэрлэгээ, таналт, хэлбэржүүлэлт, усалгааны ажлуудыг хийж байгаа юм.
Эх сурвалж: Нийслэлийн Сургалт, судалгаа, олон нийттэй харилцах газар
Хадатын аманд гарсан түймрийг унтраахаар алба хаагчид ажиллаж байна
Эх сурвалж: ikon.mn, 2022.05.03
Сүхбаатар дүүргийн 20 дугаар хороо Хадатын аманд шар өвс шатаж байгаа талаарх дуудлага өнөөдөр 15:00 цагт Нийслэлийн Онцгой байдлын газарт бүртгэгдсэн байна. Дуудлагын дагуу Гал түймэр унтраах, аврах 34 дүгээр ангийн бэлтгэл ээлжийн бүрэлдэхүүн очиход хөрсний шар өвс шатаж, цааш тархсан байжээ.
Тиймээс нэмэлтээр Аврах анги, Гал түймэр унтраах, аврах 10, 34, 74 дүгээр ангиас нийт 34 алба хаагч, найман автомашинтай, ногоон бүсийн хөдөлгөөнт эргүүлийн дөрвөн алба хаагч, нэг автомашинтай гал түймрийг унтраахаар ажиллаж байна.
Эх сурвалж: Нийслэлийн Онцгой байдлын газар
ФОТО: Төв талбайдаа тухалж буй нийслэлчүүд
Эх сурвалж: ikon.mn, 2022.05.03
Нийслэлийн төв талбайд өнөөдөр хиймэл зүлэг дэвслээ.
Ногоон байгууламж ховортой Улаанбаатар хотод энэ нь онцгой үйл явдал байв. Зүлгэн дээр залуус гутлаа тайлж амрах, гар бөмбөг тоглох, ном унших гэх мэтээр цагийг өнгөрүүлж байна.
Дээрх талбайд "Нийтийн хөл бөмбөг" төслийн хүрээнд Улаанбаатар хотын хөл бөмбөгийн аварга шалгаруулах “UB cup” тэмцээнд зориулан зассан аж. Нээлтийн өдөрлөг тавдугаар сарын 8-18-ны өдрүүдэд Сүхбаатарын талбайд болох юм байна.
Subscribe to:
Posts (Atom)