"Төв цэнгэлдэх хүрээлэнг засварлаад л байдаг, мөнгө орж ирдэггүй байж болохгүй"

Эх сурвалж: Г.Тэгшсүрэн, gogo.mn, 2023.03.13

Нийслэлийн удирдах ажилтнуудын шуурхай зөвлөгөөн өнөөдөр /2023.03.13/ болов.

Төлөвлөгөөт шалгалтаар их, дунд эрсдэлтэй үнэлэгдсэн 171 объектод, урьдчилан сэргийлэхээр 887 объектод хяналт шалгалт хийжээ. Стандартын шаардлага хангахгүй, эрсдэлтэй  хүүхдийн тоглоомын 976 талбай байгаагаас 2023 онд 487-д нь стандарт хангуулах арга хэмжээ авна.

Түүнчлэн шар усны үер болон хөрсний усны халиа үүсэх эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх ажлаа эрчимжүүлж, үерийн хамгаалалтын далан сувгийн цас, мөс, лаг шаврыг цэвэрлэх ажлыг зохион байгуулах үүрэг өгсөн. Чингэлтэй, Баянзүрх, Сонгинохайрхан, Сүхбаатар дүүргийн 20 гаруй байршилд халиа тошин үүсэж, айл өрх, албан байгууллагын хашаа, гудамж, зам, талбай ус, мөсөнд автжээ. Үүссэн хор уршгийг арилгахаар 70 хүн 12 техник хэрэгсэлтэй ажиллаж, 35 км шуудуу татаж, 30 машин шороо асган ажиллаж байна.

Нийслэлийн хэмжээнд үйл ажиллагаа, худалдаа, үйлчилгээ явуулж байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагуудыг орчныхоо 50 метр хүртэлх талбайн өнгө үзэмжийг сэргээх, цэвэрлэх,  хэрэгжилтэд хяналт тавьж ажиллахыг үүрэг болгосон. Энэ хүрээнд худалдаа, үйлчилгээ эрхлэгч 2864 аж ахуйн нэгж, 1229 иргэн 183,400 ам метр талбайг цэвэрлэсэн байна.

Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн 51 хувийг 1993 онд хувьчилсан бөгөөд ойр орчмынх нь газрууд жилээс жилд хумигдаж, олон давхар орон сууц баригдах болсон. Мөн тус хүрээлэнд тоглолт зохион байгуулж, орлого олдог ч 49 хувийг эзэмшдэг нийслэлд ямар ч мөнгө орж ирдэггүй. Өнгөрсөн жил л гэхэд Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн тохижилтод нийслэлээс багагүй хөрөнгө зарцуулсан юм.

Иймд Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар “Бид засвар, үйлчилгээ хийгээд байдаг. Гэтэл нийслэлд ямар ч мөнгө орж ирдэггүй, ийм байж болохгүй. Ажлын хэсэг байгуулж, шалгалт оруулах хэрэгтэй. Нийслэлийн өмч эзэнгүй мэт байж болохгүй” гэлээ.

10,322 метр хашаа, хайс буулгана

Хотын дарга зуслангийн бүсийн төлөвлөлт, хаягжуулалт, орц гарц, хашаа, хайс, нүхэн жорлон зэргийг цэгцлэх ажлууд, нийслэл дэх байнгын урсацтай булаг, хөрсний уснаас халиа тошин үүсэж буй байршлын судалгааны талаар холбогдох байгууллагын удирдлагаас тодруулав.

Нийслэлийн Газар зохион байгуулалтын албаны дарга Г.Батзориг “Зуслангийн 26 амны төлөвлөлтийн ажлыг хийж байгаа. Шадивлан, Жигжид, Хуурай мухар, Бэлх гээд дөрвөн амны 8916 нэгж талбарын 1865 га-д төлөвлөлт хийж, тайланг хүлээн авсан. 22 амны төлөвлөлтийг зургадугаар сард авахаар ажиллаж байна.

Хашаа, хайсны арга хэмжээг гуравдугаар сарын сүүлчээр зохион байгуулж, 100 байршилд 10,322 метр хашаа, хайсыг буулгаж ажиллана. 62 байршлын 6553 метр хашааг стандарт мөрдүүлж ажиллахаар төлөвлөсөн. Халиа тошин үүсэх эрсдэлтэй айлуудын судалгааг гаргасан. Дөрвөн дүүргийн хэмжээнд 1110 нэгж талбарын 79.8 га газрын судалгааг харьяат байгууллагаас ирүүлсэн” хэмээв.

Нийслэлийн Байгаль орчны газрын дарга Р.Энхтайван “Зуслангийн бүсийн хашаа, хайсанд нэгдсэн стандарт боловсруулахаар Ажлын хэсэг гарчихсан ажиллаж байна. Мөн нүхэн жорлог цэгцлэхээр БОАЖЯ-тай хамтарсан Ажлын хэсэг журам боловсруулахаар ажиллаж байгаа” гэлээ.

Хотын дарга зуслангийн бүсийн хаягжуулалт, төлөвлөлтийг цэгцтэй болгох хэрэгтэй гэдгийг сануулав.

Дээрэмдэх гэмт хэрэг өсөх хандлагатай байна

Нийслэлийн хэмжээнд гэмт хэрэг, зөрчлийн талаарх мэдээллийг Нийслэлийн Цагдаагийн удирдах газрын дэд бөгөөд НХЖХГ-ын дарга Б.Оюутболд танилцууллаа. Өнгөрсөн 14 хоногийн хугацаанд цагдаагийн байгууллагад 18,800 дуудлага мэдээлэл ирсэн нь өмнөх 14 хоногоос 0.1 хувиар өссөн үзүүлэлт юм.

Гэмт хэргийн шинжтэй дуудлага 17.9, зөрчлийн  шинжтэй дуудлага 6.5, хүүхэд, гэр бүлийн хүчирхийллийн шинжтэй дуудлага 28.3 хувиар өссөн бол зам, тээврийн осол 27.3 хувиар буурчээ. Мөн өмнөх 14 хоногтой харьцуулахад хүний амьд явах эрхийн эсрэг гэмт хэрэг 12.5, хулгай 7.7, залилах гэмт хэрэг 36.5 хувиар буурсан байна. Харин хүний эрүүл мэндийн эсрэг гэмт хэрэг 42.4, дээрэм 39.5 хувиар өсжээ. Дээрэмдэх гэмт хэрэг өсөх хандлагатай байгаа учраас цагдаагийн байгууллагаас эргүүл хяналтыг эрчимжүүлэн ажиллаж байгаа аж.

Гал түймэр, аврах ажиллагааны дуудлага буурчээ

Нийслэлийн Онцгой байдлын газрын дарга А.Дашням “Гал түймэр унтраах, аврах ангиуд объектын гал түймрийн 50, аврах ажиллагааны найм, нийт 58 удаагийн дуудлагаар үүрэг гүйцэтгэсэн. Дээрх хугацаанд аюулт үзэгдэл ослоос долоон иргэнийг аварч, 904 сая төгрөгийн өмч хөрөнгийг хамгаалж, ажилласан. 2023 он гарсаар нийслэлийн хэмжээнд объектын гал түймэр 387, аврах ажиллагааны 49, нийт 436 удаагийн дуудлагатай байгаа нь өнгөрсөн оны мөн үеийн нийт дуудлагатай харьцуулахад 16.9 хувиар буурсан үзүүлэлттэй байна” гэлээ.

ТЦА-ны Замын цагдаагийн газрын Нийслэлийн замын хөдөлгөөний хяналт, зохицуулалт хариуцсан дэд дарга Ч.Батболд “Өнгөрсөн 14 хоногийн хугацаанд 162 цэгт 466 алба хаагч үүрэг гүйцэтгэсэн. Согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ машин барьж байсан 688 жолоочийг илрүүлэн, холбогдох арга хэмжээг авлаа.  Хяналт, шалгалтын хүрээнд зам тээврийн осол, гэмт хэргийн тоо буурсан үзүүлэлттэй байлаа. Эд материалын хохиролтой осол мөн буурсан” хэмээв.

Барилгын ажлын аюулгүй байдалд хяналт тавихыг үүрэг болгов

Шуурхай зөвлөгөөний төгсгөлд Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар дараах үүрэг, даалгаврыг өглөө.

Нийслэлийн нутаг дэвсгэр дэх барилга байгууламжийн чанар, аюулгүй байдал, стандарт, өнөөгийн нөхцөл байдлын талаар “Барилгын чанар, аюулгүй байдал, стандарт” сэдэвт зөвлөгөөнийг гуравдугаар сарын 21-ний өдөр зохион байгуулах бэлтгэл ажлыг сайтар хангаж, холбогдох мэргэжлийн байгууллагууд бодит мэдээлэл, судалгааг гаргаж, хамтран ажиллах.

“Улаанбаатар хотод газар хөдлөлтийн гамшиг тохиолдож онц байдал тогтоосон үед төрийн байгууллагын харилцан хамтын ажиллагаа” сэдэвт Стратегийн команд штабын сургуулийн бэлтгэл ажлыг хангаж, идэвх санаачилгатай оролцох.

Иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх ажлын хүрээнд барилгын ажлын гаднах талбайн орчны аюулгүй байдлыг хангуулах, хяналт тавих нэгдсэн төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг сайтар хангаж, хяналт тавьж ажиллах.

“Digital Ub” буюу Хэсгийн ахлагчийн аппликэйшнийг байгууллагуудын ажилтан, албан хаагчдад танилцуулж, хэрэглээг нэмэгдүүлж, цахимжуулах ажлаа эрчимжүүлэн, хэсгийн ахлагчдаас ирүүлсэн зөрчлийн талаарх мэдээ, мэдээллийг шуурхай шийдвэрлэн, хэрэгжилтэд тогтмол хяналт тавьж ажиллах.

Замын хөдөлгөөний нэгдсэн систем /RFID/ буюу техникийн хяналтын цахим гэрчилгээг иргэдэд олгох, тээврийн хэрэгсэлд суурилуулах байршлуудаа судалж тодорхойлох, зохион байгуулалтын бэлтгэл ажлаа сайтар хангаж, мэргэжлийн чиг үүргийн байгууллагууд дэмжлэг үзүүлж ажиллах зэрэг үүрэг, даалгавар өгсөн юм.

Эх сурвалж: НЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс

Нийслэлийн гэрэлтүүлгийг автомат унтраалгатай болгохоор судалж байна

 Эх сурвалж: Д.Төгөлдөр, gogo.mn, 2023.03.13

Нийслэлийн удирдах ажилтнуудын шуурхай зөвлөгөөн өнөөдөр боллоо. 

Энгийн хог хаягдлын төвлөрсөн цэгийн болон хог хаягдлыг сэргээн ашиглах, устгах, булшлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл олгох журам боловсруулах, Нийслэл Улаанбаатар хотын гудамж, зам талбайн гэрэлтүүлгийн ашиглалт, үйлчилгээний журам боловсруулах ажлын явцын талаар Улаанбаатар хотын Ерөнхий менежер бөгөөд Захирагчийн ажлын албаны дарга М.Баяраа мэдээлэл өгөв. 

Тэрбээр “Энгийн хог хаягдлын төвлөрсөн цэгийн болон хог хаягдлыг сэргээн ашиглах, устгах, булшлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл олгох журам боловсруулах Ажлын хэсэг байгуулагдаж, мэргэжлийн байгууллагуудаас саналаа аваад явж байна. Гэрэлтүүлгийн хувьд мөн Ажлын хэсэг байгуулагдсан. Дүүргүүдийн хариуцсан байгууллагуудтай уулзаж, өмнө нь хоёр байгууллага хамтран гэрээ байгуулдаг байсан бол одоо УБЗАА-тай хамтран гурвалсан гэрээ байгуулахаар ажиллаж байна. Гэрэлтүүлгийн асалт 98.3 хувьтай байгааг 100 хувь болгоно. Цаашид нэгдсэн автомат унтраалгатай болгох ажлыг судалж байгаа” гэв. 

Сурагч Ч.Амарзаяа: Бусдыг дээрэлхэхээсээ өмнө өөрийгөө оронд нь тавиад үзээрэй

Эх сурвалж: А.Наранцацрал, gogo.mn, 2023.03.12

Нийслэлийн Чингэлтэй дүүргийн 37-р сургуулийн есдүгээр ангийн сурагч Ч.Амарзаяа "Цахим дээрэлхэлтээс өөрийгөө хамгаалахын тулд өөрсдийн ухамсартай байж, тэр хүүхдийг дээрэлхэхээсээ өмнө өөрийгөө оронд нь тавьж үзээд, "Хэрвээ би тийм байдалд орсон бол яах байсан бол" гэж хийхээсээ өмнө бодож байх хэрэгтэй" хэмээн үе тэнгийн дээрэлхэлтийн талаар санал бодлоо хуваалцсан юм.

Тэрээр цааш нь "Жишээ нь, манай сургуульд нэг эгчийн талаар хүн болгон ярьдаг. Үнэн худал нь мэдэхгүй ч тэр хүн тийм зүйл хийсэн ч, хийгээгүй ч өөрт нь хэцүү, хичээлдээ ирэх сонирхолгүй байж магадгүй. Бас "Намайг хүүхдүүд юу гэж бодох бол, гадуурхах болов уу, хүүхдүүд асуувал юу гэж хариулах вэ?" гэдэг их том дарамтад орж байгаа байх. Энэ нь ирээдүйн амьдралд нь сөргөөр нөлөөлөх вий гэж бодож байна" гэв.

Тус сургуулийн 6-12-р ангийн 2500 гаруй сурагчид сургагч багш Б.Батзаяагийн “Цахим орчин дахь үе тэнгийн дээрэлхэл”, мөн сэтгүүл зүйн сургагч багш Ц.Чимэддондогийн “Хуурамч мэдээллийг хэрхэн таних вэ” сэдэвт видео хичээл орсон.

Эдгээр хичээлүүдийг хямралын үед цахим орчинд түгж буй мэдээллийг нягтлах, хуурамч мэдээллийг ялган таних мэдлэг, ур чадварыг зорилтот бүлэгт олгоход чиглэсэн “Баталгаатай мэдээлэл амьдралыг аварна” уриатай мэдээлэл харилцааны төслийн хүрээнд зохион байгуулсан. Тус төслийг Чингэлтэй дүүргийн 17 дугаар хороо болон тус хороонд байрлалтай 37-р сургуульд хэрэгжүүлж байгаа юм.

Видео хичээлийн дараа есдүгээр ангийн сурагчид үзэл бодлоо хуваалцлаа.

ТАНИХГҮЙ ХҮМҮҮСЭЭС НАЙЗЫН ХҮСЭЛТ АВАХГҮЙ БАЙХ ХЭРЭГТЭЙ

Сурагчдаас цахим орчин дахь худал мэдээлэлд хэрхэн ханддаг, үе тэнгийн дээрэлхэлт ямар сөрөг үр дагавартай, түүнээс урьдчилан сэргийлэх, өөрийгөө болон бусдыг хэрхэн хамгаалах талаар ярилцлаа.

Сурагч Б.Номин:

"Цахимаар мэдээлэл авахдаа эх сурвалж, нийтлэгдсэн цаг хугацаа болон үнэн зөв мэдээлэл эсэхийг нь заавал шалгах хэрэгтэй.

Хэрвээ цахимаар хүүхдийг ялгаварлан гадуурхаж, дээрэлхэж байгааг харвал репорт хийж, скрийншот хийгээд цагдаад мэдэгдэж болно. Мөн ангийн багшдаа, эсвэл том хүнд хэлэх хэрэгтэй. Цахим дээрэлхэлтэд өртөхгүйн тулд танихгүй хүмүүсээс найзын хүсэлт авахгүй байх хэрэгтэй. Бусдыг дээрэлхсэнээр тухайн хүүхдийг сэтгэл гутралд оруулна, өөрийнхөө ирээдүйг ч баллаж болно, бусад хүүхдүүд бас ингэж болдог юм байна гэж буруу ойлгоно" гэлээ.

Сурагч Т.Баяр:

"Хүүхэд нэгнийгээ дээрэлхэхэд нөгөө нь сэтгэлээр унаад, амиа хорлох ч эрсдэл үүсэж болно. Бага ангидаа би сургуулийнхаа ойролцоо явж байгаад дээрэмдүүлж байсан. Тиймээс дээрэлхэж байгаа хүүхдүүдэд сургалт явуулж, зөв хүүхдүүд нь бусад найзууддаа үлгэр дуурайл үзүүлбэл засагдах байх гэж бодож байна" гэлээ.

Сурагч О.Алтанбуян:

"Нийгмийн сүлжээнд аливаа мэдээлэл явж байвал сайт руу нь эхлээд орж үзнэ. Гарчиг болон он сарыг нь харж байж итгэх итгэхгүйгээ шийднэ. Хуурамч мэдээлэл хор хохиролтой. Өөрийнх нь талаар яриулж, бичүүлж байгаа хүүхдэд сэтгэл зүйн дарамт болно гэж бодож байна. Дээрэлхүүлж байгаа хүүхдийн ар гэрийнхнийг муулах, амьдралыг нь мэдэхгүй байж буруу зөрүү юм ярьдаг. Тухайн хүүхдэд их муухай санагдах байх. Хөвгүүд бие биедээ сонин сонин хоч өгдөг. Тиймээс хэн нэгэн дээрэлхүүлж байгаа бол тэр хүүхэд ар гэрийнхэн болон сургуульдаа мэдэгдэх хэрэгтэй" гэв.

9-р ангийн сурагч Ч.Амарзаяа:

"Үе тэнгийн дээрэлхэлт бусдад болон өөртөө аюултай байдал бий болгож болно. Хүүхдүүд бие биеэ өнгө зүс, өмссөн зүүсэн, хэл яриагаар нь ялгаварлан гадуурхаж байна. Багадаа хичээл номоо хийгээд сайн сурч байсан хүүхэд дунд ангид ороод муу хүүхдүүдтэй нийлээд, хичээлээ тасалж, хулгай хийгээд байдаг асуудал хүртэл гарч байна. Тэр хүүхэд бусдыг ч дээрэлхэж, бас өөрөө ч дээрэлхүүлдэг. Бусдад сэтгэлийн дарамт учруулаад цаашдын ирээдүйд нь хүнд байдал учруулснаар тухайн хүүхэд хичээлдээ ч ирэхгүй байх нөхцөл үүснэ" гэлээ.

Сургалтын дараа төслийн багийн зүгээс сурагчдын дунд хажуугаар "Цахим орчин дахь худал мэдээллээс үүдэлтэй ҮЕ ТЭНГИЙН ДЭЭРЭЛХЭЛТИЙГ ТАСЛАН ЗОГСООХ НЬ" сэдэвт захидлын уралдаан зарласан юм.

Тус уралдаанд нийт 244 сурагчаас захидал ирж, хүүхэд болгон үе тэнгийн дээрэлхэлтийн хор уршиг, өөрт болон  эргэн тойрны хүүхдүүд дээрэлхэлтийн хохирогч болсон түүх, мөн түүнээс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх, найз нөхдөө болон өөрийгөө хэрхэн хамгаалах талаар бичсэн. Захидлын уралдааны талаар эргэн мэдээлэх болно.

Сургагч багш Б.Батзаяагийн “Цахим орчин дахь үе тэнгийн дээрэлхэл” хичээлээс:

ЦАХИМ ДЭЭРЭЛХЛЭЭС ХЭРХЭН ӨӨРИЙГӨӨ ХАМГААЛАХ ВЭ?

Танихгүй хүнээс найзын хүсэлт авахгүй байх

Мэдэхгүй хүмүүсээ найзаасаа хасах

Аюултай эсвэл жийрхмээр хүмүүст таны профайл болон хувийн мэдээлэл харагдахгүй байхаар тохиргоогоо хийх

Цахим орчинд өдөөн хатгасан, дуулиан шуугиан төрсөн, цочроосон үг хэллэг бүү ашиглаарай. Тиймэрхүү төрлийн зураг, пост шэйрлэхгүй байх

Цахим дээрэлхэлд өртсөн тохиолдолд тухайн пост, мессеж үйлдэлд хариу өгөх, адилхан хариу арга хэмжээ авахгүй байх

Сайт болон аппликейшний нууц үгсээ тогтмол сольж, хакердуулсан профайлуудыг нэн даруй устгах

Хамгаалалт муутай, хувийн мэдээлэлд хялбар нэвтрэх, танихгүй хүмүүсийн хоорондын харилцааг дэмжих сайт, сүлжээ, программаас зайлсхийх

Зураг, бичвэр, мэдээллийг нийтэлж, олон нийтэд түгээхээс өмнө тухайн зураг, пост, мэдээлэлд дурдагдсан хүн зөвшөөрсөн эсэхийг баталгаажуулах, зөвшөөрөл авах

Худал мэдээлэл түгээх замаар хандалт авах зорилготой сайтуудыг дагахгүй, мэдээллүүдийг шэйрлэхгүй байх

Хэзээ ч болохгүй! Чат, мессежээр +18 сэдэвтэй мессеж бичилцэх, нүцгэн зургаа найз охин, залуу болон бусад найз нөхдөдөө илгээхгүй байх. Хэзээ нэгэн өдөр та хоёр салбал тухайн зургийг өөр ямар нэгэн зүйлд ашиглах, алдах вий.

Интернэт орчинд маш олон сөрөг зүйлс, муухай сэтгэгдлүүд байдаг. Тэдгээрийг уншиж хариу бичих шаардлагагүй.

Бас чамд таалагдахгүй байлаа гээд сөрөг коммент бичиж шэйрлээд хэрэггүй. Сэтгэгдлүүд нь чи тэр хүн рүү хараад муухай үг хэлж байгаатай адил мэдрэмж өгдөг. Сөрөг зүйлсийг өнгөрөөгөөд тоохгүй хаях хэрэгтэй.

Аливаа постыг шэйрлэх, бусад руу илгээхээсээ өмнө сайн бод!

Ууртай үедээ хэзээ ч бүү пост хий, сэтгэгдэл бич!

ФОТО: Өнөөдөр П.И.Чайковскийн “Хунт нуур” балет тоглоно

Эх сурвалж: А.Мишээл, gogo.mn, 2023.03.12

Дуурь бүжгийн эрдмийн театр П.И.Чайковскийн “Хунт нуур” балетыг өнөөдөр тоглох гэж байна.

“Хунт нуур” балет нь сонгодог урлагийг үнэлэн үздэг бүхий л улс орны олон арван тайзнаа хэдэн мянган удаа тоглож орон бүрийн үзэгчдийн нандин, эрхэмсгийн дээдийн дээд бүтээл болсон юм.

Үзэсгэлэнт гүнж Одетта болон ханхүү Зигфрид хоёрын хайр сэтгэлийн тухай гарах энэхүү бүжгэн жүжигт хорон санаат Ротбардын хун болгон хувиргасан гүнж Одеттаг гунигт бүжгээ хийж байхыг ан хийж явсан ханхүү Зигфрид хараад дурладаг. Тэр бүсгүй зөвхөн шөнийн цагаар л хүн төрхөндөө хувирдаг байж. Ингээд дурласан ханхүү хорон санаатантай тулалдаж хайртай бүсгүйгээ сулладаг.

“Хунт нуур” балет ДБЭТ-ын тайзнаа 1975 оны зургадугаараар сарын 28-ны өдөр удирдаач УГЗ Ж.Чулуун, балетмейстер Ардын жүжигчин, Төрийн шагналт, ХБ Б.Жамъяндагвын дэглэлтээр анх тоглож байсан.

Энэ удаагийн тоглолт  32 хунтайгаар  тоглох гэж байгаагаараа онцлогтой юм байна.

Дүрүүдэд:

Балетын гоцлооч Б.Марал /МУСТА/ - ОДЕТТА /тэргүүн цагаан хун/, ОДИЛЛИЯ /Ротбардын охин хар хун/,

А.Тэмүүлэн /МУСТА/ - ЗИГФРИД /Ханхүү/,

О.Идэрбат - РОТБАРД /хорон санаат хар шувуу/,

Ц.Мөнгөншагай - ШУТ /алиа салбадай/

Удирдаач Т.Гэрэлцэцэг /МУСТА/,

Симфони найрал хөгжимчид,

Балетын жүжигчид,

Найрал дуучид, МУК-ын оюутнууд.

Сурагчдын амралт энэ сарын сүүлийн долоо хоногт эхэлнэ

Эх сурвалж: А.Мишээл, gogo.mn, 2023.03.13

Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдын хоёрдугаар улирлын амралт энэ сарын сүүлийн долоо хоногт эхэлнэ.

Тодруулбал, энэ улирлын амралт нэг долоо хоног буюу гуравдугаар сарын 27-31-ний өдрүүдэд үргэлжлэх юм.

Харин гуравдугаар улирлын хичээл дөрөвдүгээр сарын 3-нд эхлэх юм байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас баталсан 2022-2023 оны хичээлийн жилийн амралтын хуваарь:

II улирал- 2023.01.30-2023.03.24 /амралт 2023.03.27-2023.03.31/

III улирал- 2023.04.03- 2023.06.09-нийг хүртэл хичээллэнэ.

ГУТАЛ #18: "Төрийн банк хаалтаа намсгаасай, автобусны жолооч нар бордюрт шахаад зогсож байгаасай"

Эх сурвалж: Г.Тэгшсүрэн, gogo.mn, 2023.03.12

Гуталгүй, гутал өмсөх боломжгүй ч хүн байгаа.

Хар, цагаан. Бор, шар. Майжиг, жайжиг. Гялгар, гялтгар. Шороотой тоостой...Энэ хотод, эргэн тойронд хэчнээн олон хэлбэр маягтай гутал холхино вэ.

Гадаа хүйтэнд өдөржин хөл хавсран суух худалдаачны гутал. Баасан гарагийн орой бүдчин байж гэртээ харих шоучны гутал. Хавартай хамт хайр мөрөөсөж яаралгүй алхах залуугийн хөлдөө жийсэн байдаг л нэг ботинк.

Гутал бүр хаа нэг тийш яаравчилна. Зорилгогүй тэнэж яваа бололтой зүүн тийш, тэгснээ баруун тийш буцаж эргэн холхих гуталтай ч таарлаа. Ер нь энэ гутлууд хаа хүрдэг бол?.

Хүн бүр гуталтай. Гутал бүрийн цаана амьдрал бий. Үгүй ээ, бас гуталгүй, гутал өмсөх боломжгүй ч хүн байгаа.

"Би ажлынхаа хүнд "ГУТАЛ" нэртэй буланд оролцоно гэж ярьтал "Чи хамгийн гоё гутлаа өмсөх үү" гэж асуусан. Өвөл, хавар, намар, зун. Цастай, бороотой, шавхайтай, шавартай аль ч үед солилгүй өмсдөг ганц гутал минь миний тэргэнцэр шүү дээ" гэж тэр ярив. Түүний гутал том размертай. Үүнээс болж энэ хотод амьдрахын тулд эзэн, гутал хоёр нүд үзүүрлэгдэх тохиолдол цөөнгүй.

Өнөөдөр Мартын-8. Олон Улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдөр. Иймд тэргэнцэр гэх том "гутал"-тай, 30 гаруй насны залуу эмэгтэйн зөрчигддөг эрхийг Улаанбаатарын гудамжнаас хамт хайв.

1. Хавдрын эмнэлгийн хажуугийн байранд тэр амьдардаг. Автобусны ойрхон буудал бий. Гэвч тэндээс налуу шаттай автобус явахгүй тул Зүүндөрвөн замын автобусны буудал руу хүрч очно. Очих замд асуудлууд тулгарах юм аа. Авто замын бордюрыг явган хүний замтай уусгалгүй огцом налуу барьж, байгуулснаас болж хэн нэгнээс тусламж хүсэх шаардлага тулгарч байна. Ойр хавьд хүнгүй бол тэргэнцрээ эргүүлж байгаад ухарна. Ингэж гарахгүй бол хойш савж унах эрсдэлтэй.

Явсаар автобусны буудал дээр хүрч очоод олноос зайдуу захад зогсов. Уулзварын цаанаас ирж буй автобус руу алсаас гараа өргөвөл жолооч түүнийг харж бордюр руу шахаж зогслоо. Автобусны арын хаалга онгойвол зорчиж явсан хоёр залуу бууж ирж бүсгүйд тусалснаар тэр суулаа. Ингэж сэтгэлээрээ, санаачилгаараа тусалсан хүмүүс "Эмнэлэг орох гэж яваа юм уу" гэж асуух нь цөөнгүй гэнэ. Үгүй ээ, тэр ажилдаа явж байгаа юм. Түүний ажил ТБД андуудад.

Автобусны жолооч нар өнөөдрийнх шиг үргэлж найрсаг байдаггүй, орхиод явчихдаг тохиолдол бишгүй. Тэргэнцэртэй хүн тэр болгон нийтийн тээврээр үйлчлүүлэхгүй. Хаа нэг үйлчлүүлсэн тохиолдолд автобусны жолооч нар сэтгэлээсээ хандаад,  налуу зам байдаг бол гаргаж өгөөд замын бордюр руу шахаж зогсож суулгах, буух газрыг нь асуучихвал бүр ч тустай аж.

Төв замаар зөвхөн Ч:1 чиглэлийн урт автобусанд л сууж ажилдаа явах боломжтой байсан бол сүүлд шинэ автобуснууд оруулж ирснээр хоёр давхар, урт, улаан гэх сонголттой болжээ. Гэхдээ техникээ, автобусаа шинэчилж хүртээмжтэй нийтийн тээвэртэй боллоо ч жолооч нар налуу замаа дэлгэхээс залхуурдаг, зарим нь үүнийг хэрхэн ашиглахыг ч мэддэггүй, мөн тэргэнцэртэй хүнийг суулгаж, буулгахад сэтгэл нь дутдаг хэвээр аж. "Бид ч гэсэн нийгэмдээ идэвхтэй оролцоод ажиллаж, амьдармаар байна шүү дээ".

2. Хааяа таксидна. Гэтэл таксины жолооч нарын төвөгшөөх хандлага түүнийг хамгийн ихээр шантраана. Такси дуудлагын компанитай холбогдож километр нь таван мянгаар явах тав тухтай үйлчилгээг захиалсан. Нэмээд "Би тэргэнцэртэй юм аа" гэдгээ хэлэхэд зөвшөөрсөн. Лифтээр нэг давхарт буугаад, орцны үүдээр гарахын өмнө таван шат бий. Энэ шатыг ганцаар давах боломжгүй тул таксины жолоочийг "Та намайг буулгаад өгөх боломжтой юу" гэж тусламж хүсэхэд тийм үйлчилгээ тусдаа, түүнийг дуудахгүй яасан юм" гэж төвөгшөөжээ.

Зарим таксины жолоочийн бүдүүлэг үйлдэл бүр ч хэцүү аж. Хэд хэдэн таксины жолооч "Хөл чинь мэдрэх үү" гээд гуянд нь хүрсэн. Цаашлаад бэлгийн харилцаанд ороход яаж мэдэрдэг вэ гэх зэргээр хүний эрхэд маш бүдүүлгээр халдаж үг, үйлдлээрээ хүчирхийлсэн тэнэглэлтэй тэр таарчээ. "Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийг өрөвдөөд, хөөрхийлөөд, даапаалаад ч байгаа юм шиг үйлдэл, хандлагаа болиосой".

3. Дараагийн асуудалтай банканд нүүр тулна. Жишээ нь, 13 дугаар хороолол, 25 дугаар эмийн сангийн орчимд байрлах Төрийн банкны ажилтан, үйлчлүүлэгч хоёрын дундах хаалт маш өндөр. Ингээд тэргэнцэртэй хүн үйлчлүүлэхэд ажилтны царай ч харагддаггүй гэнэ. "Хаалт нь өндөр учраас теллер хамт яваа хүнтэй минь л яриад байдаг. Уг нь би үйлчилгээ авч байгаа шүү дээ. Энэ мэтчилэн биднийг хүн биш юм шиг хандах нь таагүй сэтгэгдэл төрүүлдэг. Төрийн банкныхан хаалтаа намхан болгоосой".

4. Түүний амьдрах эрхийг зөрчдөг дараагийн нэг асуудал нь хандлага. Гадуур явж байхад нь 50-60 орчим насныхан гэнэтхэн толгойг нь илээд эвийлнэ. Эсхүл мөнгө өгнө. Тэр гуйгаагүй. Амьдарч буйнх нь төлөө бусдаас өөрөөр мэдрүүлэх гэсэн энэ мэт хандлагууд дахиад л таагүй сэтгэгдэл төрүүлдэг байна. "Автобусанд суух, довжоо давах зэрэг жижигхэн саад таарахад л найрсгаар туслаад өгчих. Тэгээд л боллоо, түүнээс битгий өрөвдөөрэй" гэж тэр хүссэн. Залуу хүн юм хойно, хааяа ажлынхантайгаа бүжгийн клуб орно. Гэтэл "Ямар мундаг юм бэ" гэж магтдаг. Хүрч ирээд тэвэрч аваад гар барина. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн шоудах эрхгүй мэт хардаг. "Бид чинь бусадтай адил гармаар, ормоор байдаг. Амьдарч л байгаа юм чинь та бүхний мэдэрч буйг адилхан мэдэрмээр байдаг юм аа. Гэтэл харц чинь үнэхээр "аймар" байдаг шүү.

5. Түүний гутал нь тэргэнцэр. Бид таараагүй гутлаа өмсөхөд хөл холгодог. Үүнтэй адил тохирсон тэргэнцэр дээр суухгүй бол хүний ташаа, ахар сүүл, нуруу холгодог байна. Энэ нь даамжраад ясыг гэмтээх зэрэг илүү том асуудал үүсгэх магадлалтай гэнэ.

Монгол Улсад 20 гаруй мянган тэргэнцэртэй иргэн бий. Тэдэнд гурван жилдээ нэг удаа 250 мянган төгрөгийн үнэтэй тэргэнцэр олгодог аж. Хүн 250 мянган төгрөгийн үнэтэй гутал аваад түүнийгээ өвөл, зун, намар, хавар. Бороотой, шороотой, цастай гээд бүхий л хугацаанд өмсвөл гурван жил хэрэглэж чадах болов уу? Үүнийг тэрбээр халамж  батлаад сууж буй хүмүүсээс асуусан юм. "Тэргэнцэргүй бол бид нийгэмд оролцож чадахгүй, гадуур гарахгүй л гэсэн үг шүү дээ".

Түүний зөрчигддөг таван эрх бас таван хүсэл энэ. Өрөвдөхгүй тусалж, гайхдаг хандлагаа халж, Төрийн банк хаалтаа намхан болгоод, автобусны жолооч нар налуу замаа дэлгэж, бордюрт шахаад зогсоод өгөхөд л бүсгүй энэ хотод бэрхшээлгүй амьдарчихна.

Тэр 2013 онд хүзүүний нугас дарсан хавдрын мэс засалд орсон. Хагалгааг 100 хувь амжилттай болно гэж бодсон ч, хөл дээрээ босож чадахгүй болоод гарч иржээ. Хожим Францын хүзүү, нуруу, нугасны мэргэшсэн эмчид үзүүлэхэд "Харамсалтай, хагалгааг буруу хийсэн байна" гэжээ.

Нэг эмчийн хариуцлагагүй үйлдэл нэг амьдралыг өөрчилснөөс хойш 10 жил өнгөрчээ. "Өдий зэрэгтэй сэтгэлийн тэнхээтэй амьдралд хүрэх гэж би маш олон зүйл туулсан. Ээж байхгүй бол би байхгүй.  Эмч нар намайг асаргаа сайтай байна гэдэг. Энэ бол ээжийн минь намайг гэх хайр" гэж бүсгүй ярьсан.

Мөнгөн завьяагийн автобусны буудлын ТҮЦ-үүдийг нүүлгэжээ

Эх сурвалж: Б.Чимэг, gogo.mn, 2023.03.10

Нийслэлийн Засаг дарга дүүргүүдийн удирдлагад хууль, журмын дагуу арга хэмжээ авч, зөвшөөрөлгүй ТҮЦ-үүдийг албадан нүүлгэх үүрэг өгсөн.

Үүний дагуу Чингэлтэй дүүрэг Мөнгөн завьяагийн автобусны буудлын ТҮЦ-үүдийг өнөөдөр албадан нүүлгэж, газар чөлөөллөө. Цаашид явган хүний зам тагласан, нийтийн эзэмшлийн талбайд байрлуулсан, үзэгдэх орчин хязгаарласан, зөвшөөрөлгүйгээр цахилгаан татсан  ТҮЦ-үүдийг нүүлгэх аж. 

Улсын хэмжээнд 500 гаруй киоск машин ажиллах эхлэх бэлтгэлийг хангажээ

Эх сурвалж: Б.Чимэг, gogo.mn, 2023.03.10

Орон нутгийн иргэн төрийн үйлчилгээ авахын тулд хот ордог шаардлагагүй болгох нь төрийн үйлчилгээний нэг цэгүүдийн зорилго.

Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлээр улсын хэмжээнд 500 гаруй киоск машин ажиллах эхлэх бэлтгэл ажлыг хангажээ. Систем хөгжүүлж, төрийн үйлчилгээг нэвтрүүлэхэд бэлэн болсноор Ерөнхий сайдад болон аймаг орон нутгийн удирдлагууд, иргэдэд өнөөдөр танилцуулсан байна.

Цахим шилжилтийн ажил 2019 оноос эрчимтэй өрнөж, нийслэл, 21 аймаг, 330 суманд төрийн 815 үйлчилгээг операторын горимоор үзүүлэхээр “Төрийн цахим үйлчилгээний зохицуулалтын газар” ажиллаж байна.

Нэг цэг нэртэй ч нэгэн дээвэр доорх олон цэгийн үйлчилгээ үзүүлж, иргэдэд хүндрэл учруулдаг байдлыг халж, аль ч цэгт очсон цаас бичиг нэхэлгүй иргэний зөвшөөрлөөр төрийн үйлчилгээг үзүүлнэ гэж Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамнаас мэдээлэв.